SJ - 2754 : Solat Sunat Fajar Sebelum Masuk Waktu Subuh

Primary tabs

2 posts / 0 new
Last post
Anonymous (not verified)
SJ - 2754 : Solat Sunat Fajar Sebelum Masuk Waktu Subuh

Sebelum masuk waktu subuh (tetapi selepas fajar kazib), ada jemaah yang melakukan solat sunat fajar. Saya keliru jika memang ada solat sunat fajar sedemikian. Jika benar ada, bagaimana urutannya dengan solat witir yang telah dilakukan sebelum itu. Pada fahaman saya, solat witir boleh dilakukan sehingga seblum masuk waktu subuh. Adakah ini bererti kita patut melakukan solat fajar dahulu baru solat witir? Atau bagaimana yang sebenarnya?

Re: SJ - 2754 : Solat Sunat Fajar Sebelum Masuk Waktu Subuh

Wa'alaikumussalam

Alhamdulillah. Kami akan cuba menjawab soalan sdr mimhabaha dengan sekadar yang mampu, Insyaallah. Kami juga ingin memohon maaf diatas kelewatan menjawab soalan diatas.

Solat sunat Rawaatib ini amat digalakkan bagi orang Islam melakukannya pada sebelum (qabliyah) dan sesudah selesai (ba'diyah) solat fardu, kecuali bagi beberapa waktu yang mana solat sunat ini tidak dibenarkan. Sheikh Abdul Aziz bin Baaz didalam risalah kecilnya mengenai Sifat Solat Nabi berkata :

[="#0000ff" size="3"]æíÔÑÚ áßá ãÓáã æãÓáãÉ Ãä íÕáí ÞÈá ÇáÙåÑ ÃÑÈÚ ÑßÚÇÊ æÈÚÏåÇ ÑßÚÊíä æÈÚÏ ÇáãÛÑÈ ÑßÚÊíä æÈÚÏ ÇáÚÔÇÁ ÑßÚÊíä æÞÈá ÕáÇÉ ÇáÝÌÑ ÑßÚÊíä ¡ ÇáÌãíÚ ÇËäÊÇ ÚÔÑÉ ÑßÚÉ æåÐå ÇáÑßÚÇÊ ÊÓãì ÇáÑæÇÊÈ áÃä ÇáäÈí Õáì Çááå Úáíå æÓáã ßÇä íÍÇÝÙ ÚáíåãÇ Ýí ÇáÍÖÑ ¡ ÃãÇ Ýí ÇáÓÝÑ ÝßÇä íÊÑßåÇ ÅáÇ ÓäÉ ÇáÝÌÑ æÇáæÊÑ ÝÅäå ßÇä Úáíå ÇáÕáÇÉ æÇáÓáÇã íÍÇÝÙ ÚáíåãÇ ÍÖÑÇ æÓÝÑÇ ¡
"Disunat bagi setiap mulimin dan muslimat bersolat 4 rakaat sebelum Zohor, dan 2 rakaat sesudahnya, 2 rakaat sesudah solat Magrib, 2 rakaat sesudah Isya' dan 2 rakaat sebelum solat Subuh. Jumlah kesemuanya 12 rakaat, yang dinamakan Rawatib, Nabi saw selalu menjaganya diwaktu bermukim, adapun diwaktu bermusafir boleh hanya melakukan solat sunat Fajar dan Witir. Bagi kedua solat tersebut Rasulullah saw tidak pernah meninggalkannya baik di waktu mukim ataupun bermusafir."[1]

Dari kenyataan Bin Baaz, beberapa ulama' mengkelaskan solat ini sebagai sunat mua'akad. Disini juga kita dapat melihat betapa pentingnya Solat Witir dan juga Solat Sunat Subuh yang tidak pernah ditinggalkan oleh Nabi saw.

Bilakah waktu Solat Sunat Fajar?

Kami memetik 2 pandangan Mazhab yang dimabil dari buku Sheikh Abdul Rahman Al-Jaziry (Fiqh 4 mazhab1/266) seperti berikut [2]:

a. Mazhab Syafie

[="#0000ff" size="3"]ÃãÇ ÇáãÄßÏ Ýåæ ÑßÚÊÇ ÇáÝÌÑ¡ ææÞÊåãÇ æÞÊ ÕáÇÉ ÇáÕÈÍ¡ æåæ ãä ØáæÚ ÇáÝÌÑ ÇáÕÇÏÞ Åáì ØáæÚ ÇáÔãÓ
"bagi solat mua'akad ialah 2 rakaat Fajar, dan waktunya adalah pada waktu masuk solat Subuh, dan ia bermula dari Fajar Saadiq sehinggalah terbit matahari"

b. Mazhab Maliki, Solat sunat fajar bermula dari :

[="#0000ff" size="3"]æÞÊåÇ ãä ØáæÚ ÇáÝÌÑ ÇáÕÇÏÞ Åáì ØáæÚ ÇáÔãÓ
"Waktunya dari terbit fajar Saadiq sehingga terbit matahari".

Jadi bolehlah kita katakan bahawa Solat Sunat Fajar ini boleh dilakukan semasa masuk waktu solat subuh dengan terbitnya fajar Saadiq dan waktunya sehinggalah terbit matahari.

-------------------------

Bilakah waktu solat Witir?

Solat Witir yang dilakukan bilangan rakaatnya secara ganjil (1 atau 3), biasanya dilakukan setelah selesai solat sunat pada waktu malam. Telah diriwayatkan oleh Abdullah bin Umar, bahawa Nabi saw bersabda :

[="#ff00000" size="3"]ÇÌúÚóáõæÇ ÂÎöÑó ÕóáóÇÊößõãú ÈöÇááøóíúáö æöÊúÑðÇ
"Jadikanlah Witir solat yang terakhir pada solat malam" - (Riwayat Al-Bukhaari no:998, Muslim no:749)

Dan juga diriwayatkan oleh Talq ibn Ali berkata : Saya mendengar Nabi saw bersabda :

[="#ff00000" size="3"]áÇ æÊÑÇä Ýí áíáÉ
"Tidak ada 2 witir didalam satu malam" - (Riwayat Al-Tirmudzi no:470, Al-Nassa'i n:1679, Abu Daud no:1439. Dikelaskan sebagai sahih oleh Sheikh Al-Albani didalam Sahih Al-Jaami' no:7567)

Menurut Ibn Hazm didalam al-Muhalla, (2/92-93) witir juga boleh dilakukan pada awal malam, barangkali sebelum seseorang itu tidur. kata beliau:

[="#0000ff" size="3"]æÇáæÊÑ ÂÎÑ Çááíá ÃÝÖá . æãä ÃæÊÑ Ãæáå ÝÍÓä , æÇáÕáÇÉ ÈÚÏ ÇáæÊÑ ÌÇÆÒÉ , æáÇ íÚíÏ æÊÑÇð ÂÎÑ ÇåÜ .
"Witir dari akhir malam adalah afdal. Akan tetapi sesiapa yang melakukan witir pada awal malam dalah baik. Solat selepas witir adalah dibenarkan. Dan tidak payah mengulangi Witir tersebut.

Al-Nawawi juga didalam buku al-Majmu' (3/512): mengatakan bahawa jika seseorang itu ingin melakukan solat sunat pada waktu malam, adalah dibenarkan, akan tetapi tidak perlu mengulangi Witir tersebut. Ini berdasarkan nas hadith dari A'isyah (r.h) dan telah ditanya mengenai Solat Witir Nabi saw. Kata beliau :

[="#ff00000" size="3"]" ßäøóÇ äÚÏøõ áå ÓæÇßå æØåæÑå ÝíÈÚËå Çááå ãÇ ÔÇÁ Ãä íÈÚËå ãä Çááíá ÝíÊÓæß æíÊæÖà æíÕáí ÊÓÚ ÑßÚÇÊ áÇ íÌáÓ Ýíåä ÅáÇ Ýí ÇáËÇãäÉ ÝíÐßÑ Çááå æíãÌÏå æíÏÚæå , Ëã íäåÖ æáÇ íÓáã , Ëã íÞæã ÝíÕáí ÇáÊÇÓÚÉ , Ëã íÞÚÏ ÝíÐßÑ Çááå æíãÌÏå æíÏÚæå, Ëã íÓáã ÊÓáíãÇð íÓãÚäÇ , Ëã íÕáí ÑßÚÊíä ÈÚÏ ãÇ íÓáã æåæ ÞÇÚÏ " ÑæÇå ãÓáã , æåæ ÈÚÖ ÍÏíË Øæíá , æåÐÇ ÇáÍÏíË ãÍãæá Úáì Ãäå Õáì Çááå Úáíå æÓáã Õáì ÇáÑßÚÊíä ÈÚÏ ÇáæÊÑ ÈíÇäÇð áÌæÇÒ ÇáÕáÇÉ ÈÚÏ ÇáæÊÑ ÇåÜ.
"Kita selalu menyediakan siwaak dan air wudhu untuk beliau, dan Allah swt akan membangunkan beliau dimasa yang diinginkan pada waktu malam. Beliau akan menggunakan siwaak, berwudhu' dan bersolat 8 Rakaat, dimana beliau tidak akan duduk kecuali di rakaay ke 8, dimana beliau berzikir pada Allah, memuliakannya dan melakukan do'a. Kemudian beliau akan bangun tanpa memberi salam, dan bersolat rakat yang ke 9. Kemudian beliau akan duduk dan berzikir, memuliakan Allah dan melakukan do'a. Kemudian beliau akan memberi salam yang mana kita boleh mendengar, kemudian beliau akan bersolat 2 rakaat selepasnya, semasa duduk. " - (Riwayat Muslim, ini adalah sebahagian dari hadith panjang, yang boleh difahami bahawa Nabi saw bersolat 2 rakaat setelah witir bagi memberitahu bahawa solat dibenarkan selepas witir").

Beberapa ulama menghukum makruh dilambat-lambatkan solat sunat Witir. Menurut Mazhab Maliki (Fiqh Al-Islami 2/58),

[="#0000ff" size="3"]íßÑå ÊÃÎíÑ ÇáæÊÑ ááæÞÊ ÇáÖÑæÑí æåæ ãä ØáæÚ ÇáÝÌÑ áÕáÇÉ ÇáÕÈÍ¡ ÈáÇ ÚÐÑ ãä äæã Ãæ ÛÝáÉ Ãæ äÍæåãÇ
"Makruh dilewatkan witir didalam masa dalurat, iaitu sehingga terbit Fajar untuk solat subuh tanpa uzur dari tidur atau lalai atau serupa dengannya."[3]

-------------------

Kesimpulannya ialah, kemungkinan jemaah tadi sedang bersolat tahajjud pada waktu tersebut atau pun sedang bersolat Witir. Sekali pun seseorang itu telah bersolat witir, namun solat-solat yang lain masih boleh dilakukan selepas witir. Apa yang dilarang ialah menlakukan lagi sekali atau mengulangi witir tersebut didalam malam yang sama. Solat sunat Subuh pula merupakan solat sunat mu'akad menurut Mazhab Syafie dimana Nabi saw tidak pernah meninggalkannya, dan masa melakukannya ialah apabila masuk waktu Subuh (terbir fajar sadiq) sehinggalah terbit matahari.

wallahu'alam

-wassalam-
-------

Rujukan :

1. Sheikh Abdul Aziz bin Baaz. Sifat Solat Nabi saw. Riyad : Dar Adhwa' Zamzam, cetakan thn 2002.

2. Sheikh Abdul Rahman Al-Jaziry. Kitabu Al-Fiqhi 'ala Mazaahibi Al-Arbaah - 1 cetakan 1. Kaherah : Dar Al-Manaar, 1999.

3. Sheikh Dr. Wahbah Al-Zuhaily. Al-Fiqh Al-Islami wa'adilatuh - 2 cetakan ke 3. Beirut : Dar Al-Fikr, 1989.

خيرالأمين